NOORD-EUROPA 2021

Tekst + foto's: Herman van Voorst

 

Tja; dat Covid-19 heeft lange tijd twijfel gezaaid bij het plannen van onze reis naar Scandinavië. Uiteindelijk gingen de slagbomen, zij het onder voorwaarden, van het slot. 

 

Scandinavië is voor camperaars in vele opzichten een waar Eldorado. Mooie florden, gletsjers, bergen, bossen en ontelbare meren. In het noorden de uitgestrekte vrijwel lege gebieden, in combinatie met unieke natuurverschijnselen zoals de middernachtzon. Een brok Europa met natuurlijke schoonheid waar je "U" tegen zegt; soms ruig en ongerept.

 

Hoogtepunt van een reis door Scandinavië is met afstand de vrijheid. Het "Allemansrecht" is uniek en regelt het verblijf in de vrije natuur. Het doet een beroep op ieders verantwoordelijkheidsgevoel voor de natuur en bepaalt dat je overal mag gaan en staan waar je wilt mits je niets verstoort, vervuilt of beschadigt.

 

Wij maken graag gebruik van dit Allemansrecht en reizen meestal solo. Bij anderen ontlokt dit wel eens de vraag: "is dat dan niet ontzettend eenzaam"? Wij vinden dat twee verschillende grootheden. Eenzaam hebben wij ons hier (maar ook tijdens de talloze andere reizen) nooit gevoeld. 

 

We reizen medio juli via de beroemde Sontbrug die Denemarken met Zweden verbindt. Een bouwkundig hoogstandje van staal en beton met een lengte van 16 kilometer, die zelfs deels als tunnel onder de waterlijn verdwijnt. Onder het wegdek van het bruggedeelte "hangt" de spoorverbinding. De brug was het decor van menig speelfilm (zoals The Bridge). Vanaf Malmö gaat de reis over secundaire wegen verder in noordelijke richting. Bij de stad Jokkmokk passeren we de poolcirkel. Het Noorse Alta is ons keerpunt. Al met al verdeelden we de afstand van ruim 7000 km over zo'n 38 dagtrips.

 

Naast het genieten van de vrijheid viel er nog veel meer te beleven. Neem nou de Vildmarksvägen. Een prachtige hooggelegen wildernisroute door de schitterende natuur in Zweden. Het ene moment gaat de weg langs meertjes, terwijl je het andere moment juist weer door beboste delen rijdt. Sommige stukken zijn niet ver van de Noorse grens verwijderd. De route gaat deels over het Stekenjokkplateau. Daar heb je een machtig uitzicht over de bergen. Natuurliefhebbers zullen hier hun hart ophalen. De totale rondrit is zo'n slordige 500 kilometer. De hoofdweg is een geasfalteerde weg. Er zijn diverse zijwegen, bestaande uit grind, waardoor je nog dieper de wildernis in kunt duiken.

 

Lapland is bij ons ook al favoriet. Als je van vrijheid houdt kom je hier zeker volop aan je trekken. Het is geen duidelijk omgrensd land: op de atlas zoek je er tevergeefs naar. Bedoeld wordt het gebied boven de poolcirkel van de landen Noorwegen, Zweden, Finland en aangrenzend Rusland. Het heeft 11 x de omvang van Nederland. Lapland is het gebied van contrasten zowel in klimaat als in landschap. Westelijk Lapland wordt gedomineerd door verlaten hoogvlaktes, het domein van de rendierhoudende Sami. Het oostelijke deel is laagland met dichte taigabossen van dennen en sparren. Het uiterste noorden is meer een wildernis van boomloze toendra's. Wij zijn eerder dan bedoeld uit Lapland vertrokken; de ontelbare muggen en knuten maakten het buitenleven er niet aangenamer op. Een volgende keer toch maar weer wat later in de zomer hier naar toe rijden hebben we ons voorgenomen.

 

En wat dacht je van Jotunheimen. Letterlijk vertaald  is de betekenis: "Land van de Reuzen". Ongetwijfeld een knipoog naar de vele sagen en legenden over de Trollen. Het is een berggebied in het oosten van Noorwegen met een oppervlakte van 3500 vierkante kilometer. Zeker 275 bergtoppen bereiken hier een hoogte boven de 2000 meter. Fantastisch stuk ongerepte natuur. Veelzijdig ook. Vanwege de hoge ligging kan het er ook in de zomer behoorlijk koud zijn. Een gebied bij uitstek geschikt voor korte maar ook meerdaagse wandelingen. Mooi gebied om met de camper door heen te trekken. Plekjes zat om te wildkamperen. Misschien wel het populairste NP van Noorwegen en dat merk je in de vakantieperiode als er hier honderden campers onderweg zijn., De meesten zoeken 's-middags bijtijds een camping op. Wij verkozen altijd de vrijheid!

 

En is er ook nog iets cultureels op te snuiven? Ja, natuurlijk wel! Bijvoorbeeld door enkele Staafkerken. te bezoeken.  Het zijn houten kerken die ooit in vele delen van Noord-West Europa te vinden waren. Nu vind je deze kerken bijna alleen nog in Noorwegen. Er zijn verschillende soorten gebouwd, maar wat ze allemaal gemeen hebben zijn de hoekpalen ("staven") en het kader van timmerhout met muurplanken. Deze muren dragen de naam staafmuren, vandaar dus de benaming staafkerk, aldus de studente die ons voor de ingang van het terrein te woord stond. Dat was bij de staafkerk van Borgund en deze schijnt de bekentste van de nog 28 staafkerken te zijn. Sinds de bouw in 1150 zijn er nauwelijks aanpassingen gedaan. De kerken waren sober ingericht en bezoekers moesten staan. Diensten waren in die tijd nu eenmaal kort. In Twente zouden ze zeggen:  "De Leu hold van 'n kort gebed moar van 'n lange metworst"! De kerk in Borgund is gebouwd op 16 staven. De houten deuren en de omlijstingen zijn mooi versierd met houtsnedes. Ingetogen decoraties in een combinatie van cristelijke motieven en thema's met dieren en draken. Middeleeuwse bouwkunst  uit het rijk van de als barbaren bekendstaande Vikingen. Vanwege het authentieke karakter vonden wij dit de mooiste staafkerk die we bezocht hebben.