LAS BARDENAS REALES

Redactie en foto's: Herman van Voorst

 

Wij kennen inmiddels veel middeleeuwse steden en natuurparken in Spanje. Maar Spanje is zo groot dat het voor ons nog altijd vol met verrassingen zit. Eén van die verrassingen is natuurpark Las Bardenas Reales: een maanlandschap in de regio Navarra, zelfs voor veel Spanjaarden tot op de dag van vandaag nog altijd onbekend terrein. In de zomer van 1992 zijn wij er al eens bij toeval beland. Wij werden getracteerd op een uniek stukje Navarra, een deel van Spanje dat bekend staat als een groene en vruchtbare oase. Daarmee staat Las Bardenas Reales dan in een schril contrast. We waren toen, samen met een bevriend stel, de enige bezoekers.

 

Het is februari, in het het begin van Corona-jaar 2020, als we dit NP opnieuw bezoeken.  We hadden al vaker het plan opgevat dit gebied nog eens aan te doen, maar zoals zo vaak is er altijd wel weer iets anders dat nog harder trekt. Dit NP kenmerkt zich door een woestijnachtig landschap en bestaat uit ravijnen, hoogvlaktes en steile rotsen in allerlei grillige varianten. Het is een kaal en onherbergzaam gebied, waarin de rivierbeddingen het grootste deel van het jaar droog staan en waar vegetatie bijzonder schaars is. Bovendien hebben water en wind er in de loop van miljoenen jaren bizarre vormen uitgeslepen in de klei- en kalkstenen bodem. 

 

Het park is grofweg zo'n 45.000 hectare groot en er wonen geen mensen. Het doet erg denken aan de Badlands in de VS. Als de verhalen  kloppen hebben hier opnames plaats gevonden van films als " Game of Thrones". Door de steeds doorgaande erosie spoelt het karakteristieke landschap hier letterlijk weg. De rotsen verdwijnen roemloos in de Ebro. Als deze erosie niet aan banden wordt gelegd bestaat het gebied  over 50 jaar niet meer. 

 

Wij begrijpen heel goed dat UNESCO dit bijzondere natuurgebied heeft uitgeroepen tot biosfeerreservaat. Wat niet te begrijpen valt is dat er midden in het park een militair oefenterrein operationeel is. Maar ja, daar zal wel over zijn nagedacht.

 

Al honderden jaren is Las Bardenas Reales de overwinterplek voor de herders uit de Pyreneeën. Eind september trekken ze met hun kuddes schapen naar de Bardenas op zoek naar voedsel (Bardena Negro), om vervolgens in maart terug te keren naar de bloeiende bergweides. Enkelen leggen de honderden kilometers nog altijd te voet af, maar de meeste herders maken inmiddels gebruik van vrachtwagens.

 

Overal spatten felle kleuren uit de grond. Op veel plaatsen kan door de harde structuur van de grond het regenwater niet weg. Het komt vanzelf weer omhoog, vermengd met allerlei ijzerkristallen, zout en de heldere aardtinten. Als het dan gaat regenen doen de modderstromen de rest. Tezamen vormen ze een kleurenpallet waar menig schilder jaloers op zou zijn.

 

Van noord naar zuid zijn er drie zones te onderscheiden. Bardena Plano (= vlak Bardena), Bardena Blanco (= wit Bardena) en Bardena Negro (= zwart Bardena). Bardena Blanco is verreweg het bekendste deel. Hier bevinden zich de schitterende formaties zoals de Castil-de-Terra en de Pisquerra. Hier zul je overigens ook het militaire oefnterrein vinden. 

 

Volgens de brochure is de beste manier om het park te verkennen per fiets of te voet. Wij verkozen een tweedaagse rit door het park met onze camper. Het park is met goed weer voor ieder voertuig prima berijdbaar, er zijn zelfs een paar (aangegeven) routes speciaal voor auto's. Bardenas Reales telt zo'n slordige 700 kilometer aan paden en onverharde wegen. Bij regen veranderen de wegen en paden in "no-time" in een grote modderpoel en lijken dan meer op een glijbanen.

 

Parkeren mag je overal langs de route, maar met de camper overnachten is binnen de grenzen van het natuurpark niet toegestaan. Daarvoor wordt een uitzondering gemaakt op het parkeerterrein(tje)  bij het informatiecentrum dat je kunt vinden aan de weg Tudela naar Arguedas. Maar even buiten het park zijn er meerdere goede en zeer rustige opties.

 

De tijd dat je hier in je eentje rond kunt rijden is wel voorbij, maar druk is het er nog steeds niet, dus is er voldoende ruimte om rustig je auto ergens te droppen, je stoeltjes uit te klappen en heerlijk van het weer, de rust en de overdadige natuur te genieten. We hebben een paar lekkere wandelingen gemaakt. De paden zijn redelijk goed gemarkeerd, maar een kaart is ter oriëntatie (voor de terugweg) verrekte handig. 

 

Wat wij als een nadeel hebben ervaren is dat er een speciale route door het park is aangelegd voor off-the-road-rijden. Dit wordt welliswaar aangeboden als een begeleide excursie, maar doet behoorlijk afbreuk aan het park. Toch hebben we Las Bardenas Reales opnieuw als een topper ervaren en ook nu hebben we tegen elkaar gezegd zeker nog eens terug te komen.

We will see!